Te Aho Matua

Ko te wāhanga tuatahi ko ‘Te Ira Tangata’

E whakamārama ana i te āhuatanga o te katoa o te tangata me te tūhono o te tangata ki te ao wairua. He mea aukati e te ture tā te kura Kāwanatanga poipoi i te taha wairua o te tamaiti, nā reira, he mea nui kia mārama te Kāwanatanga ko te taha wairua o te tamaiti Māori he mea nui me āta tiaki, me āta whāngai e te Kura Kaupapa Māori.

Ko te wāhanga tuarua ko ‘Te Reo.’

He mea tūhono i ngā ariā hopu reo, ariā whakaora reo. Nā Te Ataarangi te tikanga rumakitanga ‘Silent Way’ nā Caleb Gattegno i heri mai ki Aotearoa. I roto i Te Kura o Hoani Waititi i whakamoea taua tikanga ki ā Lily Wong Filmore (1982) nō roto o Kariponia, me ā Peal rāua ko Lambert (1962) i Kānata. Ko ā ngā tohunga nei, me rumaki mārika te tamaiti ki te reo e whakaorangia ana, kātahi te reo matua o te whenua whāngaihia ai. Me roa tonu te wā o te rumaki ki te reo e tata nei te mate. Ko te whāinga kia kaha, kia kounga, kia pakari te rua o ngā reo e aroa ana e te kura.

Ko te wāhanga tuatoru, ko ‘Ngā Iwi.’

Katoa ngā tamariki Māori e hono ana ki te maha o ngā iwi. Kāore te nuinga o rātau i te noho ki ō rātau wā kāinga. Ko te nuinga, e noho ana ki ngā taone. Nā reira, me mātua hono te kura i ngā tamariki ki ō rātau iwi. Koia he tūāpapatanga mō te marautanga o te kura. Mā te aro ki ngā iwi, ka aro ki te ao Māori, ki te orokohanga mai o ngā tūāhuatanga Māori. Ko te whānau o te tamaiti te tīmatanga o te poipoi, ā, me mātua rongo te tamaiti i te mana o te whānau – i roto i ngā whakahaere, i roto i te mahinga ngātahitanga o te whānau o te tamaiti me ngā pouako

Ko te wāhanga tuawhā o Te Aho Matua ko ‘Te Ao.’

Me mōhio te tamaiti ki tōna ao Māori – tūturu, o nāianei hoki. Kia kaua te tamaiti e herea ki te ao kōhatu, me hono te kura i te tamaiti ki te ao whānui. Ko te whāriki o te marautanga ko ngā uaratanga o te ao Māori e ārahi ana i te tamaiti ki te matapihi o te ao whānui.

Ko ‘Ngā Āhuatanga Ako’

Te wāhanga tuarima e whakamārama ana i te tūhonotanga o tēnei mea te ako. Me Māori te tūāhuatanga, me ao whānui hoki te tūāhuatanga. Ko te taiao ako mauri tau e tākaitia ana ki te aroha me te wairua poipoi he mea nui hei whai mā ngā kura. Me ngākau māhaki.

Ko te wāhanga whakakapi o Te Aho Matua ko Ngā ‘Tino Uaratanga.’

Tekau mā rua ngā kōwae e whakaatu ana i ngā uara o te kura kaupapa Māori. He mea ārahi i tēnei mea te whakahaere, te whakaako me te aromatawai i ngā mahi a te whānau me ngā pouako. Hei aha? Hei whakaputa i ngā tamariki, hei raukura mō ō rātau iwi.